සමනොල කන්ද නිර්මානය.

සමනොල කන්ද ගැන බොහෝ මත පසුගිය කාලය තුල පලවුනි.  

පාඨකයන් ද මෙය පිලිබඳ මාගෙන් කරුනු විමසා සිටියා. වැදගන්ම දෙය නම්  ඉදිරියේ දී සිදුවීමට නියමිත බොහෝ කරුනු පැහැදිලි කරගැනීමට , සමනල කන්ද නිර්මානය කල ආකරය දැනගත යුතු වීමයි.

එම නිසා මෙම ලිපියෙන් උත්සාහ කරනු ලබන්නේ සමනොල කන්ද නිර්මානය කල අකාරය පැහැදිලි කිරීමටයි

විවිධ විශය ක්ශේත්‍රයනට අයත් පාඨකයන් මෙය කියවන බැවින් හැකි තරම් සරලව මෙය ඉදිරිපත් කිරීමට උත්සහ කරමි.

පලමුවෙන් ම සමනල කන්ද ගැන පහත අකරයේ මත 2ක් මා දු‍ටුව.

අ.  සමනොල කන්ද ස්වභාවිකව කාලන්තරයක් මුලුල්ලේ සෙමින් නිර්මානය වූ කන්දක් බව

ආ. සමනොල කන්ද යනු පැරණි යමහලක් බව

මෙම මත දෙකෙන් ම පෙන්නුම් කරන්නේ සමනොළ කන්ද ස්වභාවික හේතුන් නිසා ඇතිවූ දෙයක් ලෙසයි.

කඳු නිර්මනය වන ප්‍රධාන ක්‍රම 3කි. එනම්

 1. ගිනිකඳු නිසා ඇතිවන කඳු

 2. පෘතුවි කබොලු 2ක් එක මත එක චලනය විම නිසා ඇතිවන කඳු

 3. පෘතුවි කබොලු කැටි වශයෙන් ගිලාබැසිම හෝ ආනත වීම නිසා ඇතිවන කඳු.

 ඉහත කඳු නිර්මානය වීමේ ආකාර 3 පදනම් කරගෙන සමනල කන්ද නිර්මානය වූ අයුරු පිලිබඳ ඇති මත 2ක විශ්ලෙශනය කරමු.

 සමනොල කන්ද ස්වභාවිකව කාලන්තරයක් මුලුල්ලේ සෙමින් නිර්මානය වූ කන්දක් බව

ගිනිකන්දක් නොවන ස්වභාවික හේතුන් විසින් සමනල  කන්ද නිර්මානය වූවා නම්, සමනොල කන්ද නිර්මනය වියයුත්තේ පෘතුවි කබොලු 2ක් එක මත එක චලනය විම නිසා ඇතිවන කන්දක් ලෙස හෝ පෘතුවි කබොලු කැටි වශයෙන් ගිලාබැසිම හෝ ආනත වීම නිසා ඇතිවන කන්දක් ලෙසයි.

 පෘතුවි කබොලු 2ක් එක මත එක චලනය විම නිසා ඇතිවන කඳු  අශ්‍රිතව තවත් එවැනි හැඩයෙන් හෝ අසන්න විශාලත්වයකින් සමාන  කඳු නිර්මානය විය යුතුයි. මෙහි  දී එක කන්දක් අනෙක් වාට වඩා උස වැඩි විය හැකි අතර එවිට ඒ වටා ආරොහන ශ්‍රේනියක් ඔස්සේ උස වැඩි වන කඳු වලල්ලක් පිහිටියයුතුය. උදා: හිමාල කඳු වැටිය සහ එවරෙස්ට් කන්ද නිර්මානය.



හිමාල කඳු වැටිය සහ එවරෙස්ට්



නමුත් සමනල කන්ද හා හැඩයෙන් හෝ විශාලත්වයෙන් සමාන කඳු, කඳු පන්තියක් සමනල කන්ද යාබදව දක්නට නොමැත.

අනෙක් හේතුව වන පෘතුවි කබොලු කැටි වශයෙන් ගිලාබැසිම හෝ ආනත වීම නිසා ඇතිවන කඳු වල හැඩය සම්පූර්නයෙන් ම වෙනස් වන අතර හොර්ටන් තැන්නේ ලෝකාන්තය වැනි භූවිශම තා ඇතිවන්නේ මෙමෙ පෘතුවි කබොලු කැටි වශයෙන් ගිලාබැසිම හෝ ආනත වීම යන හෙතුව නිසා ය.

 එබැවින් සමනොළ කන්ද පෘතුවි කබොලු කැටි වශයෙන් ගිලාබැසිම හෝ ආනත වීම නිසා ඇතිවූ කන්දක් නොවන බව ඉතා පැහැදිලි වේ.

දැන් අපි ඉහත දෙවෙනි මතය වන "සමනොල කන්ද යනු පැරණි යමහලක් බව" සලකා බලමු.

සමනොල කන්ද පිහිටා ඇත්තේ banded metamorphic නැමැති තද පාශාන තට්‍ටුවකයි. මේවා ඉහල පීඩන සහ ඉතා දැඩි උශ්නත්වයකට ඔරොත්තු දෙයි. මෙය ස්වභාවික ගිනිකන්දක් නම් මෙම තීරය අවටින් තවත් එවැනි ගිනිකඳු භූවිශම තා හමුවිය යුතු අතර, ඉන්දියාව දක්වා කිසිම එවැනි සලකුනක් මෙම තීරයෙන් හමු නොවේ.

මේ හේතු උඩ මෙම දෙවෙනි මතයද පහසුවෙන් බැහැර්කල හැකිය.

**අන්තර් ජාලය සහ, අශ්‍රිත පොතපත ඇසුරින් මේ කරුනු පාඨක ඔබට තව දුරටත් පැහැදිලි කරගත හැකිය.

මෙතනින් ඉදිරියට පැහැදිලි කරගැනීම සඳහා අප යම් දෙයක් දැනගතයුතුය. අපේ හෙල කැවිලි වර්ගයක් වන කොන්ඩකැවුම් හදන ආකාරය මතක් කරගන්න. එහිදී නටන තෙල් තාච්චියට දමන කොන්ඩකැවුම් මිශ්‍රනය වටේට බැදෙන විට ක්‍රමයෙන් ඝන තත්වයට පත්වේ. තව්මත් අර්ධ උකු තත්වයෙන් කැවුම මැද ඇති මිශ්‍රනය ඉර‍ටුවක් අධාරයෙන් ක්‍රමයෙන් ඉහලට අදී. එවිට එම උකු මිශ්‍රනය තෙලෙන් බැදෙමින් ක්‍රමයෙක් ඝන කොන්ඩය බවට පත්වේ.

සමනොල කන්ද නිර්මානය කලේ ඉහත අකාරයට සමාන අයුරකිනි. එය මෙලෙස කොටස් 3කින් පැහැදිලි කල හැක.

1. සමනොල කන්ද නිර්මානය කලයුතු භූම්යේ මධ්‍ය ලක්ශය ‍තෝරාගෙන එහි සමාන අරයකින් යුතු වෘතයක් නිර්මානය කරන ලදී. එය පහත පරිදි විය.

2. ඉන්පසු අධි බල කිරනයන් යොදාගෙන පහතින් ඇති තද පාශන, ස්ථර ක්‍රමයෙන් කම්පනය කරමින් ඒවාගේ ස්ථාවරත්වය බිඳ හෙලන ලදී. කිරන විවිධ ලෙස නභිගත කිරීම තුලින් විවිධමට්ටම් වල ඇති ස්ථර සියල්ල අස්ථාවර/ මෘදු කරන ලදී.

3. ක්‍රමයෙන් අවශ්‍ය උස මට්ටමට පැමිනි පසුව මුදුනේ ඇති මධ්‍යය ලක්ශය තුලින් "අඳුරු පදාර්ථ මය කිරන" යැවීම මගින් කඳු මධ්‍යයේ ඇති ලෝදිය/ මැග්මා වල අධික තාපශක්තිය උරා ගන්නා ලදී. එහිදී ඉහලට ආ ලෝදිය ක්‍රමයෙන් සිසිල් වී ඝන වුනි.

 මෙවැනි නිර්මානයක් කිරීමේ තක්ශනය නූතන බටහිර විද්‍යාව සමග සන්සන්දනය කලහොත්, බටහිර විද්‍යාව තවමත් ගල්යුගයේ පවතින බව පිලිගතයුතුයි.

මෙහි අතිශය විශිශ්ඨ සැලසුම් සහ මේ සඳහ යොදාගත් යානා, තාක්ශනික මෙවලම් ආදිය ගැන කිවයුතුමයි. එම කරුනු ඉතාම ඉක්මනින් වෙනත් ලිපියකින් විග්‍රහ කරගමු.

මෙය කෙටියෙන් නොකියා, මෙපමන කරුනු ඇතුලත් කලේ, තවමත් සමහරුන් මේවා දෙස සැක මුසුව බලන නිසාවෙනි.